ΖΑΚΥΝΘΟΣ

Η Ζάκυνθος, γνωστή διεθνώς και με το όνομα "Τζάντε", ή Φιόρο του Λεβάντε (= Άνθος της Ανατολής) κατά τους Βενετσιάνους, είναι ένα από τα νησιά των Επτανήσων. Είναι το ενδέκατο σε έκταση ελληνικό νησί και το τρίτο (μετά την Κεφαλονιά και την Κέρκυρα) και δεύτερο σε πληθυσμό νησί των Ιονίων νήσων. Η έκτασή της είναι 406 τ. χλμ και ο πληθυσμός ανέρχεται στους 40.758 κατοίκους (απογραφή 2011). Από την Πελοπόννησο απέχει 9,5 ναυτ. μίλια (από την Κυλλήνη του Νομού Ηλείας) και 8,5 ναυτ. μίλια από το πλησιέστερο βόρεια σε αυτή νησί, την Κεφαλονιά. Οι κάτοικοί της καλούνται Ζακύνθιοι, ή Ζακυνθινοί. "Υρία", ένα από τα αρχαία ονόματα του νησιού της Ζακύνθου.

Ιστορία

Η Ζάκυνθος, την οποία ο Όμηρος αναφέρει σαν Υλήεσσα δηλαδή δασώδη, πήρε το όνομά της από τον πρώτο εποικιστή της τον Ζάκυνθο γιο του Βασιλιά της Φρυγίας Δάρδανου. Στην συνέχεια την κατέκτησε ο Αρκείσιος, απόγονος του βασιλιά της Κεφαλονιάς Κέφαλου, πατέρας του Λαέρτη, και παππού του Οδυσσέα. Έτσι περιήλθε η Ζάκυνθος στο Βασίλειο του Οδυσσέα ο οποίος συμμετείχε με δώδεκα πλοία στον Τρωικό πόλεμο. Μετά την επιστροφή του όμως και τον φόνο των μνηστήρων από τους οποίους είκοσι ήταν από την Ζάκυνθο, οι Ζακυνθινοί επαναστάτησαν και απέσπασαν το νησί τους από το Βασίλειο του Οδυσσέα. Με τα χρόνια ακολουθώντας το πνεύμα της εποχής εγκαθιδρύθηκε στη Ζάκυνθο νέο πολίτευμα, η Δημοκρατία.

Ίσως κατά την εποχή εκείνη οι Ζακυνθινοί να ίδρυσαν ομώνυμη αποικία στην Ιβηρική χερσόννησο. Στους Περσικούς πολέμους η Ζάκυνθος έμεινε ουδέτερη ενώ στον Πελοποννησιακό πόλεμο εμπλέκεται σαν σύμμαχος των Αθηναίων. Η Ζάκυνθος υποτάχθηκε στους Μακεδόνες του Μεγάλου Αλεξάνδρου κι αργότερα στους Ρωμαίους, που της παραχώρησαν σχετική αυτονομία. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση ο χριστιανισμός διαδόθηκε στο νησί από την Μαρία Μαγδαληνή το 34 μ.Χ. όταν το πλοίο που την μετέφερε στην Ρώμη σταμάτησε για λίγο στην Ζάκυνθο. Στη διάρκεια των βυζαντινών χρόνων λεηλατείται από πειρατές και Βάνδαλους. Στα 1185 η Ζάκυνθος μαζί με την Κεφαλονιά καταλαμβάνονται από τους Νορμανδούς της Σικελίας (από το ναύαρχο Μαργαριτώνη του Βασιλιά της Σικελίας Γουλιέλμου Β') οι οποίοι αποσπώντας τις από την Βυζαντινή Αυτοκρατορία δημιουργούν την Παλατινή Κομητεία Κεφαλληνίας και Ζακύνθου κάτω από την ηγεμονία των Παλατινών Κομήτων Ορσίνι 1197 - 1325, Ανδηγαυών 1325 - 1357 και Τόκκων 1357 - 1479.

Στην συνέχεια την κατακτούν οι Βενετοί και παραμένει κάτω από την Ενετική κυριαρχία έως το 1797. Αξιοσημείωτο γεγονός της περιόδου αυτής ήταν η λαϊκή εξέγερση (ή οποία είχε απλά χαρακτήρα απείθιας απέναντι σε αγγαρείες και πρωταγωνιστές όχι φτωχούς, αλλά πλούσιους εμπόρους) γνωστή με το όνομα Ρεμπελιό των Ποπολάρων.

Μετά τη Συνθήκη του Κάμπο Φόρμιο ακολουθεί η Γαλλοκρατία των Επτανήσων (1797-1799), όπου Γάλλοι δημοκρατικοί αρχικά και στη συνέχεια με την Συνθήκη Ρωσοτουρκικής Συμμαχίας (1799) οι Ρώσοι με σύμμαχους τους Τούρκους κατέλαβαν το νησί προσωρινά μέχρι ότου συστάθηκε με την Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης (1800) η Επτάνησος Πολιτεία (το 1800) στην οποία μετείχε η Ζάκυνθος μαζί με τα άλλα νησιά του Ιονίου απαρτίζοντας το πρώτο αυτόνομο Ελληνικό κρατίδιο υπό την σκιώδη επικυριαρχία του Σουλτάνου, με ουσιαστικό κυβερνήτη τον Ζακυνθινό κόμη Γεώργιο Μοτσενίγο, γόνο επιφανούς οικογένειας του νησιού και διπλωμάτη στην υπηρεσία της Ρωσίας.

Το 1807 επανήλθαν οι Γάλλοι Αυτοκρατορικοί τούτη τη φορά και το 1815 δημιουργείται το Ενωμένο Κράτος των Ιονίων Νήσων που τέθηκε κάτω από την προστασία των Άγγλων (στην ουσία αποικιοκρατία) έως το 1864. Το όνειρο των Ζακυνθινών να ενωθούν με την Ελλάδα πραγματοποιήθηκε ύστερα από σκληρούς αγώνες, στις 21 Μαΐου 1864, ύστερα από συνολικά 680 χρόνια ξένης κατοχής.

Σημαντικές προσωπικότητες

Άγιος Διονύσιος (1547-1622), Προστάτης Άγιος του νησιού.
Γρηγόριος Ξενόπουλος (1867-1951), Δημοσιογράφος και Συγγραφέας.
Ανδρέας Κάλβος (1792-1869), Ποιητής.
Νικόλαος Κουτούζης (1741-1813), Ζωγράφος.
Ερμάννος Λούντζης (1806-1868), Συγγραφέας και Ιστορικός.
Σάμουελ Μπαρφ (1793 - 1880), Άγγλος φιλέλληνας και τραπεζικός, διέμενε μόνιμα στο νησί από το 1816
Διονύσιος Ρώμας (1906-1981), Συγγραφέας και Πολιτικός.
Παχώμιος Ρουσάνος (1480 ή 1508-1553), λόγιος μοναχός, μέγας διδάσκαλος του έθνους.
Διονύσιος Σολωμός (1798-1857), Εθνικός Ποιητής.
Λουδοβίκος Στράνης (18ος-19ος αι.), Πρόξενος της Ένωσης Σουηδίας-Νορβηγίας στην Πάτρα και μέλος της * * Φιλικής Εταιρείας κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821.